بيماري زردي در نوزادان از بيماري هايي است كه گاهي به طور جدي براي نوزاد و والدين دردسرساز مي گردد. به طور کلي بيش از70 درصد نوزادان در روزهاي اوليه تولد دچار زردي مي شوند و معمولاً آمار زردي در نوزاداني زودرس حدود 80 درصد بيشتر است. زردي نوزادان به صورت بي رنگ يا زرد شدن پوست بدن و چشم ها شروع مي شود که نتيجه افزايش ميزان ماده زردرنگي به نام بيلي روبين در خون است و موجب جمع شدن اين ماده زير پوست نوزاد و زرد شدن آن مي شود كه اغلب اين رنگ پريدگي و زردي نوزادان تا بالاي قفسه سينه پيش مي رود.
والدين گاهي فکر مي کنند که نيازي بر درمان جدي و نگهداري نوزادي که دچار زردي شده در بيمارستان نيست و تصور مي کنند که اين بيماري به صورت خود به خودي درمان مي شود. متأسفانه بعضي خانواده ها درباره زردي نوزادان اطلاعات كافي ندارند . اطلاع از جدي بودن و خطرات اين عارضه نوزادان جلوي ابتلاي نوزاد به بيماري هاي احتمالي حاد را كه در اثر زردي نوزادان ايجاد مي شوند خواهد گرفت.
بيلي روبين حاصل تجزيه گلبولهاي قرمز خون است. بيلي روبين توسط كبد از خون جمع شده و توسط مدفوع از بدن بيرون مي آيد. در دوران جنيني به خاطر کامل نشدن کبد اين وظيفه برعهده كبد مادر خواهد بود که بيلي روبين را از خون او جمع آوري و دفع مي کند ولي بعد از تولد کبد به مدت زماني نياز دارد تا براي مسئوليت هاي خود آماده شود در نتيجه در بعضي نوزادان رنگدانه بيلي روبين در خون جمع شده و در نتيجه پوست او زرد مي شود.
زردي فيزيولوژيك نوزادان: که به آن زردي طبيعي نوزاد نيز گفته مي شود که به معناي اين نيست که نوزاد نياز به درمان ندارد که در نوع زردي در نوزادان معمولاً روز دوم يا سوم تولد نوزاد آغاز و به تدريج شدت يافته و خود به خود در طول دو هفته آتي برطرف خواهد شد. زردي نوزادان در نوزادان نارس طي 7- 5 روز اول تولد به اوج خود رسيده و درمان آن دو ماه طول مي کشد.
زردي پاتولوژيك نوزادان: در اين نوع زردي نوزادان که بيماري شدت بيشتري دارد و اقدامات درماني جدي و گسترده تري را مي طلبد به عبارتي بايد ديد كه علت زمينه هاي ابتلا به زردي نوزادان چه بوده و با بررسي هاي بيشتر بيماري هاي احتمالي همراه با زردي نوزادان تشخيص داده شود. به طور کلي در صورتي که نوزاد در24 ساعت ابتدايي تولدش دچار زردي نوزادان شود زردي او پاتولوژيك است و تيم پزشكي نوزاد بايد در بيمارستان بررسي هاي لازم را انجام دهند.
زرد شدن پوست از قسمت صورت شروع شده و به تدريج به سمت پايين بدن حركت مي کند. زردي نوزادان معمولاً از ناحيه زبان و بعد از آن سفيدي چشم ها و پوست سر و صورت خود را نشان مي دهد و به تناسب شدت زردي نوزادان نواحي پايين تر بدن را هم درگير مي‌کند به طوري که رسيدن زردي نوزادان به كمر و ران ها حاكي از شدت قابل توجه آن است و در صورتي که به ناحيه انگشتان پا برسد بسيار جدي تلقي مي شود.
در آزمايش هاي اوليه که از طريق خون آزمايش شده نوزاد به دست مي آيد پزشک تشخيص مي دهد که چه درماني بايد براي نوزاد در نظر گرفته شود . امکان دارد نوزاد تحت فتوتراپي يا تعويض خون قرار گيرد يا اينكه مجدداً بعد از چند ساعت آزمايش بيلي روبين خون را انجام دهد. چنانچه بعد از آزمايش و بررسي وضع ظاهر نوزاد شدت زردي نوزادان از حد مشخصي بيشتر شود پزشك براي نوزاد «فتوتراپي» را تجويز مي کند و در صورتي که درجه زردي نوزادان خيلي بالا باشد بايد با روش هاي مخصوص خون نوزاد را تعويض كرد. در تعيين ميزان درجه فتوتراپي بر اساس سن نوزاد و شرايط نوزاد در نظر گرفته مي شود . هرچقدر سن نوزاد کمتر باشد فتوتراپي با درجه کمتري تجويزشده و در مقابل با افزايش سن نوزاد احتمال دارد پزشك فتوتراپي با درجه بيشتري را پيشنهاد دهد چون آسيب پذيري كودك كمتر شده است. اگر سن نوازد كم و ميزان بيلي روبين نخستين آزمايش او زياد باشد فاصله زماني آزمايش مجدد بيلي روبين کمتر مي گردد. اين فاصله زماني بين 24 - 4 ساعت متغير است.
زرد شدن پوست از قسمت صورت شروع شده و بتدريج به سمت پايين بدن حركت مي کند.
از سال‌ها گذشته شنيده‌ايم كه اگر كودكي دچار زردي نوزادان شد با قرار دادن او زير نور لامپ هاي فلورسنت مي توان او را درمان كرد. درست است كه نور درماني يكي از راه هاي درماني زردي نوزادان در نوزادان بحساب مي آيد اما استفاده از نور مهتابي هيچ پايه و اساس علمي نداشته و تأثير چنداني در درمان زردي نوزادان ندارد بلكه نور فلورسنتي كه به عنوان درمان اين بيماري استفاده مي شود طول موج هاي خاصي دارد كه لامپ هاي مهتابي اين طول موج و قدرت درماني را ندارند. استفاده از نور خورشيد هم به دليل سوزاندن پوست لطيف نوزاد توصيه نمي شود.
نوزاداني كه دچار يك يا چند عامل زير باشند بيشتر در خطر ابتلا به زردي نوزادان قرار دارند:
در صورتي که سطح بيلي روبين نوزادي خيلي بالا رود مي تواند موجب آسيب هميشگي به سلول هاي عصبي شود. به عبارتي سهل انگاري در درمان زردي نوزادان عوارضي جدي دارد ازجمله:
در صورتي که نوزاد شير كافي نخورد امکان دارد به زردي نوزادان مبتلا شود چون كمبود مايعات بدن سبب جمع شدن بيلي روبين خواهد شد. بعضي از نوزادان شير كافي مي خورند و خوب وزن مي گيرند ولي وجود ماده اي در شير مادر سبب زردي نوزادان آن ها مي شود. اين ماده با اثرگذاري بر كبد نوزاد نمي گذارد جمع آوري بيلي روبين از خون به درستي انجام شود. اين نوع زردي نوزادان معمولاً به همراه زردي نوزادان فيزيولوژيك رخ مي دهد و ممكن است به مدت چند هفته يا چند ماه طول بكشد و عموماً بي خطر است.
منبع: موسسه پرستاري طنين
درباره این سایت